Prezydenci Rzeczypospolitej po 1989 roku

 

Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję i może być wybrany tylko na dwie kadencje. Zgodnie z Konstytucją, Prezydent to najwyższy przedstawiciel polskich władz, gwarant ciągłości władzy państwowej, najwyższy organ państwa w zakresie władzywykonawczej, czuwa nad przestrzeganiem postanowień i przepisów Konstytucji, zwierzchnik Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

​

• Wojciech Jaruzelski (31 grudnia 1989 – 22 grudnia 1990) Wybrany przez Zgromadzenie Narodowe: posłów Sejmu i Senatorów.

• Lech Wałęsa (22 grudnia 1990 – 1995). Pierwszy wybrany w wyborach powszechnych Prezydent III RP. Był prezydentem 1 kadencję. Na ceremonii przyjęcia przysięgi w grudniu 1990, nastąpiło przekazanie insygniów II Rzeczypospolitej przez RyszardaKaczorowskiego, ostatniego Prezydenta RP na Uchodźstwie: insygnia Orderu Orła Białego i Orderu Odrodzenia Polski, pieczęcie prezydenckie,sztandar prezydencki, oryginał konstytucji kwietniowej z 1935 r., które we wrześniu 1939 r. Prezydent Ignacy Mościcki wywiózł za granicę.

• Aleksander Kwaśniewski (1995-2005), był Prezydentem 2 kadencje. Sojusz Lewicy Demokratycznej.

• Lech Kaczyński (2005 – 10 kwietnia 2010, zginał w katastrofie pod Smoleńskiem). Prawo i Sprawiedliwość. Prawica.

• Bronisław Komorowski (2010 – 2015). Platforma Obywatelska. Centrum post-Solidarnościowe. Działał w opozycji w czasach PRL-u.Aktywny członek „Solidarności”.

• Andrzej Duda (2015 – ) obecny prezydent Polski. Prawo i Sprawiedliwość.

​

Prezydenci II Rzeczpospolita (1918–1939)

• Gabriel Narutowicz (14 grudnia 1922 – 16 grudnia 1922)

• Stanisław Wojciechowski (20 grudnia 1922 – 14 maja 1926)

• Ignacy Mościcki (4 czerwca 1926 – 30 września 1939)

​

Słynni Polacy

​

General Jan Henryk Dąbrowski

Po 3 rozbiorze, utracie niepodległości przez Polskę, nastąpiła emigracja żołnierzy i oficerów z Polski głownie do Francji i Włoch.W 1797 roku we Włoszech powstały  Legiony Polskie. W porozumieniu z  Napoleonem,  General Jan Henryk Dąbrowski podpisał 9 stycznia 1797 roku umowę z rządem Republiki Lombardzkiej o stworzeniu Legionów. (Dąmbrowski - twórca Legionów Polskich). Współtwórcami Legionów byli znani uczestnicy walk o niepodległość z końca XVIII wieku:  generał Karol Kniaziewicz i polityk, poeta i żołnierz: Józef Wybicki.

Symbolem wiary w niepodległość stała się w 1797 roku "Pieśń Legionów Polskich we Włoszech" napisana przez Józefa Wybickiego, zwana też «Mazurkiem Dąbrowskiego», która 1927 roku została polskim hymnem narodowym.

 

Tadeusz Kościuszko

Tadeusz Kościuszko był wybitnym przywódcą, bohaterem narodowym Polski, Stanów Zjednoczonych i Białorusi. Urodził się w 1746 w Mereczowszczyźnie (маёнтак Мерачоўшчына) w obwodzie brzeskim. Zmarł w 1817 w Szwajcarii. Generał polski i amerykański, inżynier fortyfikator, brał udział w wojnie o niepodległość USA, w 1794 r. był przywódcą powstania narodowego przeciw Rosji, a następnie także przeciw Prusom. Poniósł klęskę. Umarł w Szwajcarii. Jego szczątki znajdują się w Krakowie.

 

Józef Piłsudski

Naczelnik Państwa Polskiego po I wojnie światowej. Tytuł Naczelnika Państwa Polskiego sięga swoim rodowodem do czasów insurekcji kościuszkowskiej: Tadeusz Kościuszko również był Naczelnikiem. Józef Piłsudski nigdy nie stawał do wyborów więc nie był Prezydentem RP. Marszałek Wojska Polskiego, naczelnik państwa Polskiego od 1918 r. Przy nim była odzyskana niepodległość. 1920 – bitwa Warszawska, nie puścił bolszewików na zachod Europy.  Pomnik Piłsudskiego w Warszawie na centralnym Placu Marszałka Piłsudskiego, na wprost Grobu Nieznanego Żołnierza jest znakiem, jak Polacy widzą rolę Piłsudskiego w swojej historii. Urodził się na Litwie a zmarł w 1935 roku w Warszawie. Pochowany został na Wawelu a serce złożono na cmentarzu Rossa, w Wilnie w grobie jego Matki.

 

Karol Józef Wojtyła.

Papież Jan Paweł II - Święty kościoła katolickiego, urodzony 18 maja 1920 w Wadowicach. Zmarł 2 kwietnia 2005 w Watykanie. Był chłopcem bardzo utalentowanym i wysportowanym. Regularnie grał w piłkę nożną. Podczas nauki w gimnazjum Karol zainteresował się teatrem. I później grał w teatrze. W 1938 roku Karol Wojtyła rozpoczął studia Polonistyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (pisał wiersze). Był poetą i poliglotą.

Jesienią roku 1941 Karol wraz z przyjaciółmi założył Teatr Rapsodyczny. W 1942 roku postanowił studiować teologię i wstąpił do tajnego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie gdzie 1 listopada 1946 otrzymał święcenia kapłańskie. W tym samym czasie rozpoczął w konspiracji studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. 15 listopada Karol Wojtyła poprzez Paryż wyjechał do Rzymu, aby kontynuować studia na uczelni Instituto Internazionale Angelicum. 30 grudnia 1963 Karol Wojtyła został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim. 16 października 1978 roku Wojtyła został wybrany na papieża i przybrał imię Jana Pawła II.

Jest pierwszym papieżem spoza Włoch od XV wieku.

Charakterystycznym elementem pontyfikatu Jana Pawła II były podróże zagraniczne. 20 grudnia 1985 roku zapoczątkował tradycję Światowych Dni Młodzieży. Następne Dni Młodzieży odbędą się w Krakowie w 2016 roku.

W Polsce panuje powszechne przekonanie, że odnowa społeczeństwa i upadek systemu komunistycznego, przez ruch „Solidarności”, były możliwe tylko dzięki roli „odnowiciela” jaką odegrał w społeczeństwie polskim Jan
Paweł II.

Odbył bardzo wiele pielgrzymek zagranicznych, które zawsze przyciągały tysiące wiernych. Zwłaszcza pierwsza pielgrzymka do Polski, 2-10 czerwca, do komunistycznej jeszcze Polski była przełomem w Środkowej Europie. Na
placach Warszawy i Krakowa (na krakowskich Błoniach: ponad 2 miliony wiernych) zebrały się pierwszy raz od końca II wojny światowej milionowe rzesze wiernych w godności i całkowitym odrzuceniu ideologii komunistycznej. Słowa Papieża na Placu Zwycięstwa „Niech zstąpi Duch twój. I odnowi oblicze Ziemi.” i dodane przez Papieża: „Tej Ziemi” były w tej części Europy detonatorem zmian. Po tych słowach Polska przestała być krajem komunistycznym. J.P. II zmarł w roku 2005, w kwietniu w Watykanie.
1 maja 2011 beatyfikowany w Watykanie: wyniesiony na ołtarze, ogłoszony błogosławionym. 

​

Generał Władysław Sikorski - premier rządu RP na Uchodźstwie i Wódz Naczelny od 1939 –do lipca 1943. Zginął w katastrofie lotniczej 4 lipca 1943 w Gibraltarze wracając z inspekcji wojsk generała Andersa. Był symbolem jedności Polaków w dniach próby. Pochowany na Wawelu.

General „Grot” Stefan Rowecki od 30 czerwca 1940 był dowódcą Sił Zbrojnych w Kraju: komendantem głównym najpierw Związku Walki Zbrojnej a od 14 lutego 1942 komendantem głównym Armii Krajowej. Armia Krajowa powstała z połączenia wszystkich formacji zbrojnych podziemia polskiego uznających Rząd Polski na Uchodźstwie w Londynie.
Aresztowany przez Niemców 30 czerwca 1943, w Warszawie. Zamordowany w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen w pierwszych dniach sierpnia 1944.

 

General Władysław Anders – Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych w latach 1944-1945. Dowodzony przez Generała Andersa II Korpus, stoczył zwycięskie bitwy z Niemcami w 1944 roku we Włoszech: bitwa o Monte Cassino. Po wojnie pozostał na emigracji i był dla Polaków w kraju Dowódcą, który miał wyzwolić Polskę od reżimu komunistycznego. Polacy czekali gdy przyjedzie na białym koniu do Polski. Wolnej Polski nie doczekał. Zmarł w Anglii. Pochowany został, zgodnie z jego wolą wśród swoich żołnierzy na Polskim Cmentarzu Wojennym pod Monte Cassino, we Włoszech.

Prymas Kardynał Stefan Wyszyński (1948-1981) - zwierzchnik Kościoła Katolickiego w Polsce w najtrudniejszych latach Polski komunistycznej. Więziony w latach pięćdziesiątych (wrzesień 1953 – październik 1956).
Przeszedł do historii jako „Prymas Tysiąclecia”. Pochowany w Katedrze Świętego Jana na Starym Mieście w Warszawie.

Ksiądz Jerzy Popiełuszko ( ur. 1947 w Okopach, województwo podlaskie, 45 kilometrów na zachód od Grodna. Zm. 19 października 1984 we Włocławku) – ksiądz rzymskokatolicki, kapelan warszawskiej "Solidarności", zamordowany
przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa, błogosławiony Kościoła katolickiego. Ogłoszenie błogosławionym odbyło się 6 czerwca 2010 w Warszawie na placu Piłsudskiego. W stanie wojennym w kościele św. Stanisława Kostki organizował „Msze za Ojczyznę”, na które przybywały tysiące
wiernych. Niezłomnością i odwagą a także wsparciem dla prześladowanych robotników i działaczy związkowych przez władze PRL podczas stanu wojennego zyskał autorytet, szerokie poparcie społeczne i popularność w całej Polsce. Działalność ks. Jerzego Popiełuszki ówczesne władze PRL uznały za krytykę i sprzeciw wobec systemu komunistycznego. Pochowany na terenie kościoła parafialnego św. Stanisława Kostki w Warszawie, na Żoliborzu.

Tadeusz Mazowiecki – pierwszy niekomunistyczny premier Rządu III RP, powołany w roku 1989. Działacz katolicki w PRL-u. Uczestnik przemian rozpoczętych przez „Solidarność”.

Jerzy Buzek – pierwszy polski przewodniczący Parlamentu Europejskiego. Działacz związku zawodowego „Solidarność” na Śląsku. Premier Rządu RP 1997-2001. Urodził się na Śląsku Cieszyńskim (obecnie miejsce urodzenia
w Czechach).

​

Polscy nobliści

 1. 1903 i 1911 Maria Skłodowska Curie – została dwukrotnie uhonorowana Nagrodą Nobla: W dziedzinie fizyki w 1903 r. za prace nad promieniotwórczością W dziedzinie chemii 1911 r. za odkrycię polonu i radu

Polon jest nazwany na cześć ojczyzny. Nagroda w 1903 roku pierwsza, w której wyróżniono przedstawiciela narodowości polskiej.

 2. 1905 Henryk Sienkiewicz– polski powieściopisarz i nowelista. Za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu” 1896  - „Quo vadis”. 1900 - „Krzyżacy”

Bardzo znana jest również trylogia Sienkiewicza – cykl powieści historycznych, które publikowane były w latach 1884-1888. Ich akcja toczy się na terenach I Rzeczypospolitej pod koniec pierwszej i w drugiej połowie XVII wieku. W skład Trylogii wchodzą: Ogniem i mieczem (1884), Potop (1886) i Pan Wołodyjowski (1888). Ogniem i mieczem – pierwsza z trzech powieści historycznych. Akcja powieści rozgrywa się w latach 1648–1651 w okresie powstania Chmielnickiego na Ukrainie. Sienkiewicz tworzył swoją powieść, aby podnieść na duchu żyjących pod zaborami Polaków. W 1999 powieść Ogniem i mieczem została zekranizowana – powstał film fabularny oraz serial telewizyjny w reżyserii Jerzego Hoffmana.

 3. 1924 Władysław Reymont – polski powieściopisarz i nowelista.

Nagrodzony za wybitny epos narodowy, powieść „Chłopi”.

 4. 1980 Czesław Miłosz – otrzymał Nagrodę Nobla za całokształt twórczości

Czesław Miłosz  – polski prawnik i dyplomata, poeta, prozaik, eseista, historyk literatury, tłumacz; w latach 1951–1989 na emigracji, do 1960 we Francji, następnie w Stanach Zjednoczonych. Nagrodę Nobla przyznano za „wybitne wartości humanistyczne całokształtu twórczości poetyckiej”.

 5. 1983 Lech Wałęsa – Pokojowa Nagroda Nobla. Lech Wałęsa urodził się 29 września 1943 roku w Popowie. Polski polityk i działacz związkowy, z zawodu elektryk. Współzałożyciel i pierwszy przewodniczący ''Solidarności''. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990 – 1995.  Pierwszy niekomunistyczny przezydent Polski.

 6. 1996 Wisława Szymborska – Literacka Nagroda Nobla otrzymała Nagrodę Nobla za „poezję, która z ironiczna precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.

 7. 2018 Olga Tokarczuk – polska pisarka, eseistka, poetka i autorka  scenariuszy, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 2018.

​

Uczeni, wynalazcy

• Mikołaj Kopernik (1473 - 1543)

Urodził się w Toruniu. Twórca współczesnej astronomii. Sławę przyniosła mu publikacja dzieła „O obrotach ciał niebieskich”, przedstawiająca jego teorię heliocentryczną. Teoria jest jedną z głownych rewolucji naukowych ludzkości.

Mikołaj Kopernik był prawdziwym człowiekiem renesansu, człowiekiem  szukającym odpowiedzi. Zmarł 24 maja 1543 roku. Spoczywa w katedrze we Fromborku, dokładne miejsce pochowania w katedrze odkryto przed kilku laty.

• Jan Heweliusz (1611 – 1687)

Gdański astronom i konstruktor instrumentow naukowych. Wynalazca  peryskopu. Studiował ruchy komet, skatalogował gwiazdy i stworzył jedne z pierwszych map powierzchni księżyca.

• Ignacy Łukasiewicz (1822 – 1882)

Polski chemik, farmaceuta i przedsiębiorca, wynalazca lampy naftowej.

• Jan Czochralski (1885- 1953)

Polski chemik, jego metoda wykorzystuje się w produkcji mikroprocesorów. 2013 rok był rokiem Jana Czochralskiego.

• Stefan Banach (1892-1945, Lwów)

Мatematyk. Twórca analizy funkcjonalnej. Nazwiskiem Banacha  określono wiele podstawowych dziś pojęć w matematyce: paradoks Banacha–Tarskiego, twierdzenie Hahn'a–Banacha, twierdzenie Banacha–Steinhausa, gra Banacha-Mazura i przestrzenie Banacha. Urodzony w 1892 roku w Krakowie, zmarł w 1945 we Lwowie. Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie tuż obok grobu Marii Konopnickiej.

• Ludwik Zamenhof 

Twórca języka esperanto (ostateczna wersja języka w 1885). Ludwik Zamenhof mieszkał również w Grodno w roku 1893. Działał w Stowarzyszeniu Lekarzy Guberni Grodzieńskiej. Był sędzią w sadzie miejskim Grodno.

 

Kompozytorzy muzyki

• Fryderyk Chopin (1810 niedaleko Warszawy - 1849 w Paryżu)

Polski kompozytor i pianista. Przedstawiciel muzyki okresu romantyzmu, nazywany poetą fortepianu. Komponował i grał Mazurki, Polonezy, Etiudy. Jego przyjaciółką i towarzyszką życia była pisarka George Sand.

„Etiuda Rewolucyjna”, skomponowana przez Chopina na wieść o zajęciu Warszawy przez Rosjan we wrześniu 1831 roku (powstanie Listopadowe).

II Sonata fortepianowa - III część Sonaty,  Marsz pogrzebowy, jest jednym z najbardziej znanych dzieł kompozytora. Pochowany w Paryżu, a serce wmurowano w kościele Św. Krzyża w Warszawie. 

Nagroda Muzyczna Fryderyk (Fryderyki) – główne nagrody muzyczne przyznawane w Polsce od roku 1995. Przyznaje je Akademia Fonograficzna. W jej skład wchodzi ponad 800 artystów, dziennikarzy muzycznych i
profesjonalistów z polskiej branży fonograficznej. Nazwa nagrody nawiązuje do imienia polskiego kompozytora, Fryderyka Chopina a nagroda w kilkudziesięciu kategoriach są statuetki (stylizowanego) Chopina. Nagroda
przyznawana jest w sekcji muzyki rozrywkowej, muzyki poważnej i jazzu. Na Nominowanych do nagród odbywa się glosowanie. Nagrody przyznawane są w marcu każdego roku.

• Stanisław Moniuszko

Urodzony 5 maja 1819 w Ubielu, niedaleko Mińska, zmarł 4 czerwca 1872 w Warszawie. Polski kompozytor, dyrygent, pedagog, organista. Twórca opery narodowej. Do jego najsłynniejszych dzieł należą opery: „Halka”, „Straszny dwór” i „Paria”. Białoruski koloryt muzyczny dominuje we wszystkich utworach Moniuszki.

• Karol Szymanowski (1882-1937)

Kompozytor i pianista okresu Młodej Polski (II Rzeczpospolita). Urodził się na Ukrainie, zmarł w Lozannie (Szwajcaria). Pisał m.in symfonie. Wprowadził też do swej muzyki motywy polskiego folkloru, w tym podhalańskiego i kurpiowskiego, na co miały wpływ głównie częste pobyty w Zakopanem.
Pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie.

• Krzysztof Penderecki (urodził się w 1933 roku).

Żyje i tworzy w Polsce. Fragmenty dzieł Krzysztofa Pendereckiego wykorzystał Andrzej Wajda w filmie "Katyń". Wielokrotny zdobywca głównych nagród w prestiżowych konkursach muzycznych, w tym Grammy. „Pasja według św. Łukasza”.

• Michał Kleofas Ogiński (1765-1833)

Polski kompozytor i teoretyk muzyki. Najbardziej znany jako autor poloneza a-moll Pożegnanie Ojczyzny.

• Władysław Szpilman

Był znanym polskim kompozytorem i pianistą. O jego żuciu został nakręcony film «Pianista» Romana Polańskiego.

• Witold Lutosławski

Polski kompozytor i dyrygent XX wieku. Pisał utwory na orkiestrę (między innymi Symfonie). Często dyrygował wykonania własnych utworów.

​

Reżyserzy filmowi

• Andrzej Wajda

Ur. 6 marca 1926 w Suwałkach, zm. 9 października 2016 w Warszawie.

Reżyser filmowy i teatralny Nominacji do Oskara za „Panny z wilka”, „Ziemia obiecana”, „Człowiek z żelaza”, „Człowiek z Marmuru”, „Katyń”.

Nagrody: „Oscar” w Hollywood w 2000 roku za całokształt działalności filmowej. 2007 - Katyń,  2009 - Tatarak, 2013 - Wałęsa. Człowiek z nadzieji.

• Roman Polański (urodził się w 1933)

Reżyser i aktor. Jego pierwszy film pełnometrażowy "Nóż w wodzie" (1962) otrzymał nominację do Oscara za najlepszy film nieanglojęzyczny. "Pianista" (2002) - Złota Palma w Cannes i Oscar za najlepszą reżyserię.

• Krzysztof Zanussi (urodził się w 1939)

Polski reżyser i scenarzysta filmowy, teatralny i telewizyjny, producent filmowy, publicysta, pedagog oraz filozof. „Barwy ochronne” (1976), „Cwał” (1995) - tragikomedia.

• Krzysztof Kieślowski (1941-1996)

Polski reżyser i scenarzysta filmowy. Karierę rozpoczął jako reżyser specjalizujący się w filmach dokumentalnych (Życiorys, Z punktu widzenia nocnego portiera), jednak w miarę upływu czasu zaangażował się w realizację filmów fabularnych. Sporadycznie podejmował też działalność teatralną. Blizna (1976), Amator (1979), Dekalog (1987-1988) - seria filmow o dziesięciu Przykazaniach, Trzy kolory (1993-1994) -  francusko-polsko-szwajcarska trylogia. Trzy kolory: Niebieski. Biały. Czerwony.

• Jerzy Hoffman (1932)

Polski reżyser i scenarzysta filmowy. Sławę zdobył przede wszystkim jako twórca adaptacji sienkiewiczowskiej Trylogii (Pan Wołodyjowski, Potop,  Ogniem i mieczem). Znachor, Stara baśń - kiedy słońce było bogiem.

 

Współcześni reżyserzy: Olaf Lubaszenko, Agnieszka Holland.

​

Aktorzy flmowi

Jerzy Stuhr – Deja vu, Seksmisja, Kingsajz, Amator, Bez znieczulenia

Anna Dymna – Znachor, Mistrz i Małgorzata, Stara Baśń, Kiedy słońce było bogiem - legenda o Popielu.

Maja Komorowska – Panny z Wilka, Dekalog 1, Cwał.

Krystyna Janda (aktorka filmowa i teatralna) - Człowiek z marmuru, Bez znieczulenia, Człowiek z żelaza, Tatarak.

Marek Kondrat - Dzień świra.

Bogusław Linda - Sara

Współcześni aktorzy: Maciej Stuhr, Tomasz Karolak, Robert Więckiewicz.

​

Reżyserzy i aktorzy teatralni

Tadeusz Kantor „Umarła klasa”, „Wielopole, Wielopole”, „Niech sczezną artyści”, „Nigdy już tu nie powrócę”. We wszystkich jego spektaklach motywem głównym jest śmierć, przemijanie, pamięć. Kantor kreował te motywy
wysyłając kilkadziesiąt razy przemierzające scenę teatralna postacie, miarowym rytmem spektaklu. W wielu przedstawieniach uczestniczył bezpośrednio jako, można by rzec, „mistrz ceremonii” – cały czas obecny na
scenie, przyglądający się bacznie, interweniujący, kiedy trzeba. Był artysta totalnym: działał na różnych polach poza malarstwem i teatrem: organizował happeningi, tworzył dzieła zwane „obiektami sztuki”, które spożytkował w
scenografii do własnych przedstawień.
Jerzy Grotowski wielki reformator sztuki teatralnej. Kierował teatrem „Laboratorium” we Wrocławiu w latach 60-70 XX wieku. Zniósł wszelkie bariery między widzem a aktorem czyniąc z widzów aktywnych uczestników
przedstawienia.
Konrad Świniarski "Dziady" sztuka Adama Mickiewicza w Starym Teatrze w Krakowie. Przedstawienia w pierwszej połowie lat 70. Aktorzy grali wśród publiczności co stworzyło wrażenie wspólnego przeżywania i odczuwania. Do dziś inscenizacja kultowa „Dziadów” Mickiewicza (są wersje w internecie)
Krzysztof Warlikowski w ostatnich latach XXI wiek, liczne przedstawienia teatralne, m.in. na Festiwalu w Awinionie we Francji.

Krzysztof Warlikowski w ostatnich latach XXI wiek, liczne przedstawienia teatralne, m.in. na Festiwalu w Awinionie we Francji.

Andrzej Seweryn zaangażowany jako trzeci cudzoziemiec w historii teatru francuskiego do jednego z najbardziej prestiżowych teatrow na świecie Comedie-Francaise (1993). Od 2010 roku pracuje na stale w Warszawie. Grał w polskich filmach między innymi Andrzeja Wajdy.

 

10 polskich laureatów nagrody Oscara

1941 Leopold Stokowski, Oscar specjalny za muzykę do filmu "Fantazja" Walta Disneya

1953 Bronisław Kaper, "Lili", muzyka w dramacie lub komedii

1982 Zbigniew Rybczyński, "Tango", film krótkometrażowy

1993 Allan Starski i Ewa Braun, "Lista Schindlera", scenografia i dekoracja wnętrz

1993 Janusz Kamiński „Lista Schindlera”, zdjęcia

1998 Janusz Kamiński, "Szeregowiec Ryan", zdjęcia

1999 Andrzej Wajda, Oscar za całokształt twórczości

2003 Roman Polański, "Pianista", reżyseria

2005 Jan A. P. Kaczmarek „Marzyciel”, muzyka

 

Największym oscarowym wyróżnieniem, jakie dotychczas spotkało polskich filmowców, była w 2000 roku statuetka za całokształt twórczości dla reżysera Andrzeja Wajdy. Jego filmy kilkakrotnie nominowane były w kategorii filmów nieanglojęzycznych do Oscara: w 1976 "Ziemia obiecana", w 1980 - "Panny z Wilka", w 1982 - "Człowiek z żelaza", w 2008 - „Katyń”

 

Malarze

• Jan Matejko (1838 – 1893) : malarz XIX wieku

Uził się i zmarł w Krakowie. Matejko wspaniale malował sceny z historii Polski.

„Bitwa pod Racławicami” (Kościuszko pod Racławicami). Centralną postacią obrazu jest Tadeusz Kościuszko z kosynierami. „Rejtan” - upadek Polski (wystawiany na Zamku Warszawskim) przypomina tragiczną postać posła wojewodztwa nowogrodzkiego na sejmie zatwierdzającym I Rozbior Rzeczpospolitej. Centralną postacią obrazu „Bitwa pod Grunwaldem” Matejki jest Wielki Książę Litewski Witold: z podniesionym mieczem, w czerwonym stroju. Obraz w Muzeum Narodowym w Warszawie. "Konstytucja 3 maja", "Poczet królów polskich".

• Jacek Malczewski (1854 — 1929)

 Jeden z najwybitniejszych (выдающихся) polskich malarzy modernistycznych. Obrazy: „Błędne koło” (порочный круг), „Wigilia na Syberii”.

• Józef Chełmoński: XIX wiek. Styl realizm.

Współcześni malarze: Zdzisław Beksiński, Jerzy Nowosielski.

• Jakub Rozalski 

Malarz, artysta koncepcyjny i ilustrator. Obecnie mieszka i pracuje w Krakowie. Zawodowo na rynku od 2002 roku. Swoją przygodę ze sztuką rozpoczynał na papierze i płótnie, nad długo przed odkryciem grafiki komputerowej. Jakub w swojej twórczości stara się łączyć klasyczne motywy i malarskość z nowoczesnym wzornictwem i ciekawymi, oryginalnymi koncepcjami. Najważniejsze dla niego jest tworzenie i opowiadanie ciekawych historii, przedstawianie codziennych sytuacji i zwyczajnych ludzi w niezwykłym otoczeniu. Największą inspiracją jest dla Jakuba malarstwo przełomu XIX początku XX wieku, historii oraz codzienne życie. Jego styl można określić mieszanką impresjonizmu z realizmem i naturalizmem. Miłośnik filmu, gier, dobrej książki oraz górskich wędrówek..

​

Pisarze

• Mikołaj Rej (1505-1569)

Polski poeta i prozaik renesansowy, XVI wiek. wprowadzał język polski do poezji. Do niego należą słowa „Polacy nie gęsi, bo swój język mają”.

• Stefan Żeromski

"Syzyfowe prace" - obraz szkoły w rosyjskim Królestwie Polskim i walkę polskiej młodzieży z rusyfikacją.

• Zofia Nałkowka (1884 - 1954)

Polska pisarka, publicystka i dramatopisarka. "Medaliony" – losy ludzi, którzy przeżyli prześladowania hitlerowskie. "Granica".

• Henryk Sienkiewicz (pisarz), nagroda Nobla w 1905

W 1905r. Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury dostał jeden z najpoczytniejszych powieściopisarzy i nowelistów polskich drugiej połowy XIX wieku, Henryk Sienkiewicz (1846-1916). Wyróżniono go za całość twórczości.
Docenione zostały jego powieści tłumaczone na wiele języków świata. W Polsce olbrzymi autorytet społeczny zjednały mu zwłaszcza powieści historyczne o silnych tendencjach patriotycznych. W Trylogii przedstawił barwny obraz życia i wydarzeń dziejowych w XVII-wiecznej Polsce, w „Krzyżakach” - za czasów Władysława II Jagiełły. Pisał dla Polaków w czasie zaborów powieści historyczne o wspanialej Polsce: „ku pokrzepieniu serc”. Dla młodzieży napisał „W pustyni i w puszczy”. „Quo vadis” jest z kolei wizją upadku imperium rzymskiego za czasów Nerona. Powieść została
zekranizowana w Hollywood jako łatwiejsza do zrozumienia dla nie-polskiej publiczności. Pochowany w Katedrze Świętego Jana na Starym Mieście w Warszawie.

• Stanisław Lem (1921 – 2006)

Fantastyka naukowa.  Do najważniejszych utworow należy powieść „Solaris”. Tematem tej powieści jest motyw kontaktu z inną inteligentną formą życia. Powieść tę zaadaptował do filmu rosyjski reżyser Andriej Tarkowski w 1972 roku.

• Eliza Orzeszkowa

Polska pisarka epoki pozytywizmu, autorka powieści Nad Niemnem (1888), nominowana do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1905. (Mieszkała w Grodnie)

• Jan Kochanowski (1530-1584)

XVI wiek. Treny, wzruszający cykl wierszy po śmierci ukochanej córki Urszuli:
„Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim, moja droga Orszulo tym zniknieniem swoim!”. Poeta epoki renesansu.

• Juliusz Tuwim (1894-1953)

Polski Żyd. Poeta, Pierwsza polowa XX wieku, autor niezliczonych, wspaniałych
wierszy dla dzieci: Lokomotywa: „Stoi na stacji lokomotywa, wielka ogromna i pot z niej spływa: tłusta oliwa. Stoi i sapie, dyszy i dmucha, Żar z rozgrzanego jej brzucha bucha: Buch - jak gorąco! Uch - jak gorąco! Puff - jak gorąco!
Uff - jak gorąco! Już ledwo sapie, już ledwo zipie, A jeszcze palacz węgiel w nią sypie...”. Zbiór „Kwiaty Polskie” isany na emigracji.

• Witold Gombrowicz (1904 – 1969 we Francji)

Pisarz. Dramaturg. „Ferdydurke”, „Transatlantyk”. Uznany za jednego
z najwybitniejszych pisarzy polskiej literatury współczesnej. Tuz przed wybuchem II wojny światowej wyjechał do Argentyny. Jego dzieła drukował w Paryżu po polsku Instytut Literacki Jerzego Giedroycia. Były one tłumaczone na
ponad 30 języków, a jego dramaty były wielokrotnie wystawiane na najważniejszych scenach całego świata przez wybitnych reżyserów m.in. Ingmar Bergman.

• Zbigniew Herbert (1924 we Lwowie -1998).

Poeta okresu Polski komunistycznej, XX wiek. Jego poezja była sprzeciwem przeciwko złu tego okresu i wezwaniem do odwagi w chwilach grozy. Jest to poezja do bólu polska.

Współcześni pisarze: Janusz Leon Wiśniewski ("Samotność w sieci"), Dorota Masłowska ("Paw królowej", "Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną"), Jerzy Pilch ("Spis cudzołożnic. Proza podróżna") Sławomir Mrożek jest znanym na całym świecie przedstawicielem "teatru absurdu". Napisał "Tango" i "Karol".

​

Poeci

• Adam Mickiewicz (1798–1855)

Największy poeta polski. Urodzony w wojewodztwie nowogrodzkim.

Romantyzm. „Pan Tadeusz” to epopeja, która Opowiada o życiu szlachty nowogrodzkiej. O polowaniach, o miłości i przywiązaniu do ziemi litewskiej. Arcydzieło  (шедевр) literatury polskiej. Lektura obowiązkowa w szkołach. Polacy nie do końca rozumieją, dlaczego Mickiewicz pisał „Litwo! Ojczyzno moja” a nie: „Polsko! Ojczyzno moja”. Dla Mickiewicza cała Rzeczpospolita była ojczyzną. A tworzyły ja „kraje” takie jak Litwa. „Litwa” Mickiewicza była i pozostała w województwie nowogrodzkim. Inne go utwory - "Dziady" i "Konrad Wallenrod". Dramat „Dziady” (1823-32) wyznacza Polsce szczególną rolę – Zbawcy narodów, którego cierpienia przyrównywane do męki Pańskiej.

• Juliusz Słowacki (1809-1849)

Znany jest jako twórca dramatów m/i: Balladyna, Mazepa, Kordian oraz wierszy: Sowiński w okopach woli, Testament Mój, Hymn. Jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone w krypcie zasłużonych na Wawelu.

W Kaplicy Wieszczow na Wawelu tablica przypomina trzeciego z wielkich polskich poetow XIX wieku.

• Cyprian Kamil Norwid (1821 – 1883)

Słowa Norwida: „Ojczyzna to wielki zbiorowy obowiązek” są tematem niezliczonych wypracowań w polskich szkołach.

 

Sportowcy

Adan Małysz – skoczek narciarski

Robert Lewandowski (1988), Jakub Błaszczykowski i Łukasz Piszczek - piłkarze Borussii Dortmund

Agnieszka Radwańska (1989) - tenisistka. Ma siostrę Urszulę, która też jest znaną tenisistką.

Justyna Kowalczyk (1983) - polska biegaczka narciarska, mistrzyni i multimedalistka olimpijska - złoto w Soczi i Vancouver.

Kamil Stoch (1987) - polski skoczek narciarski - 2 złota w Soczi.

Zbigniew Bródka (1984) - łyżwiarz szybki (конькобежец) - złoto w Soczi.

Anita Włodarczyk (1985) - polska lekkoatletka specjalizująca się w rzucie młotem. Srebrna medalistka Igrzysk w Londynie.

Paweł Fajdek (1989) - polski lekkoatleta specjalizujący się w rzucie młotem.

Robert Kubica (1984) - kierowca wyścigowy. 

Bartłomiej Bonk (1984) - sztangista.

​

Kto mieszkał w Torunie.

Toruń Miejsce urodzenia Mikołaja Kopernika, Bogusław Linda (ur. 1952), Piotr Głowacki (ur. 29 marca 1980 w Toruniu) – polski  aktor  filmowy  i teatralny, Elżbieta Zawacka, ps. „Zelma”, „Sulica”, „Zo” (ur. 19 marca  1909  w Toruniu, zm. 10 stycznia 2009 tamże) – kurierka Komendy Głównej Armii Krajowej.

​

Znani Polacy, którzy pochodzą z Białorusi

Tadeusz Kościuszko (1746-1817) urodził się w Mereczowszczyźnie na Polesiu. 

Adam Mickiewicz (1798–1855) urodził się w Zaosiu lub Nowogródku. Został ochrzczony  w kościele Przemienienia Pańskiego.

Stanisław Moniuszko (1819-1872) Urodzony 5 maja 1819 w Ubielu, niedaleko Mińska.

Konrad Prószyński, ps. „Kazimierz Promyk”, „Pisarz Gazety Świątecznej” urodził się w 19 lutego 1851 w Mińsku, zm. 8 lipca 1908 w Warszawie – polski działacz oświatowy, pisarz, wydawca.

Zofia Lejmbach ur. 16 września 1901 w Mińsku, zm. 5 września 1995  w  Warszawie – polska doktor nauk  medycznych,  profesor i prorektor (1962–66) Akademii Medycznej w Warszawie, działacz niepodległościowy, pierwsza kobieta Prezes Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP.

Stefan Oświecimski ur. 10 września 1906 w Mińsku Litewskim, zm. 11 kwietnia 1990 w Krakowie – polski filolog klasyczny, profesor nadzwyczajny, kierownik Katedry Filologii Klasycznej Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1963-1976.

Władysław Syrokomla, właśc. Ludwik Władysław Franciszek Kondratowicz herbu Syrokomla ur. 29 września 1823 w Smolhowie, zm. 15 września 1862 w Wilnie – polski poeta i tłumacz epoki romantyzmu. Nazywany często lirnikiem wioskowym, autor ironicznych wierszy stylizowanych na XVIII-wieczną sielankę oraz przyśpiewek ludowych.

Kościół świętych Szymona i Heleny, zwany czerwonym kościołem został zbudowany w latach 1905–1910 według projektu Tomasza Pajzderskiego w stylu neoromańskim, budowę nadzorował Władysław Marconi.

Henryk Julian Gay ur. 10 stycznia 1875 w Warszawie, zm. 3 października 1936 tamże – polski architekt i inżynier, autor licznych projektów budynków w Warszawie, Mińsku, Kijowie i na innych terenach ówczesnego Imperium Rosyjskiego; w okresie międzywojennym architekt wojewódzki w Pińsku.

Władysław Strzemiński ur. 21 listopada 1893 w Mińsku, zm. 26 grudnia 1952 w Łodzi – polski malarz, teoretyk sztuki, publicysta, pedagog z kręgu konstruktywizmu. Pionier konstruktywistycznej awangardy lat 20. i 30. XX wieku; twórca teorii unizmu.

Jerzy Władysław Giedroyc ur. 27 lipca 1906 w Mińsku, zm. 14 września 2000 w Maisons-Laffitte – polski wydawca, publicysta, polityk i działacz emigracyjny, epistolograf, w dwudziestoleciu międzywojennym związany z obozem młodokonserwatystów, autor wspomnień. Wydawał w latach 1947-2000 w Paryżu miesięcznik „Kultura”, a od 1962 „Zeszyty Historyczne”

Ferdynand Ruszczyc herbu Lis ur. 10 grudnia 1870 w Bohdanowie, zm. 30 października 1936 tamże – polski malarz, grafik, rysownik, scenograf, pedagog. Malował głównie krajobrazy. Reprezentował symboliczny nurt Młodej Polski. Był autorem ilustracji, winiet i okładek książkowych. Projektował  m.in.  plakaty, ekslibrisy i znaczki. Pisał też artykuły o zabytkach Wileńszczyzny.

Sergiusz Piasecki ur. 1 kwietnia 1901 w Lachowiczach koło Baranowicz, zm. 12 września 1964 w Penley – polski pisarz, publicysta polityczny, oficer wywiadu, żołnierz Armii Krajowej. Piasecki pisał przede wszystkim o rzeczywistości życia na pograniczu polsko-sowieckim, ale tworzył również satyry ośmieszające "ludową demokrację".

Fragment z listu gratulacyjnego z okazji XXX-lecia działalności Związku Polaków na Białorusi

«Jesteście Państwo na swój sposób kontynuatorami tej działalności sprzed ponad 100 lat. Jednocześnie, stoicie Państwo na straży wielowiekowego dziedzictwa tych ziem, ongiś należących do Wielkiego Księstwa, a dziś tworzących niepodległą Białoruś. A to dziedzictwo jest ogromne, niezmiernie bogate i niezatarcie wpisane w dzieje narodu polskiego. Tu urodzili się Kościuszko i Traugutt, Naruszewicz i Kniaźnin, Orzeszkowa i Rodziewiczówna, Walenty Wańkowicz i Napoleon Orda, Stanisław Moniuszko i Czesław Niemen, Melchior Wańkowicz i Sergiusz Piasecki oraz, rzecz jasna, Mickiewicz. Pierwszym rektorem Kolegium Jezuickiego w Połocku był autor „Modlitwy- za Ojczyznę” ksiądz Piotr Skarga, a wykładał w nim Maciej Kazimierz Sarbiewski, europejskiej sławy poeta neołaciński i teoretyk literatury, zwany sarmackim Horacym. Innego rodzaju akademię, choć nie mniejszej sławy, gościły Smorgonie. A twierdza w Bobrujsku była siedzibą I Korpusu generała Dowbora-Muśnickiego. Nie można też, rzecz jasna, pominąć czynu zbrojnego Armii Krajowej w czasie II wojny światowej.»

     Jarosław Kaczyński

​

Sławni ludzie urodzeni w Krakowie i Ludzie związani z Krakowem

Jan Matejko, Agnieszka Radwańska, Andrzej Duda, Zbigniew Ziobro, Jerzy Stuhr, Karol Wojtyła (Jan Paweł ll W 1938 roku przeniósł się do Krakowa gdzie rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim), Cczesław Miłosz, Stanisław Lem, Wisława Szymborska, Krzysztof Penderecki.

​

Spis aktualnie zarejestrowanych partii politycznych:

Prawo i Sprawiedliwość (PiS) Jarosław Kaczyński
Platforma Obywatelska (PO) Grzegorz Schetyna

Nowoczesna (.N) Katarzyna Lubnauer

Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL) Władysław Kosiniak-Kamysz

Porozumienie Jarosław Gowin

Solidarna Polska (SP) Zbigniew Ziobro

Wolni i Solidarni (WiS) Kornel Morawiecki

Unia Europejskich Demokratów (UED) Elżbieta Bińczycka

Unia Polityki Realnej (UPR) Bartosz Józwiak

Partia Republikańska (PR) Anna Siarkowska

Wolność Janusz Korwin-Mikke

Prawica Rzeczypospolitej (Prawica) Krzysztof Kawęcki

Regionalna. Mniejszość z Większością (RMW) Ryszard Galla

Ruch Narodowy (RN) Robert Winnicki

Biało-Czerwoni (BC) Aleksandra Popławska

Sojusz Lewicy Demokratycznej (SLD) Włodzimierz Czarzasty

Kongres Nowej Prawicy (KNP) Stanisław Żółtek

Unia Pracy (UP) Waldemar Witkowski

​

Prawo i Sprawiedliwość (PiS) – polska partia polityczna, założona na kongresie 29 maja 2001, zarejestrowana sądownie 13 czerwca 2001 (pierwszy komitet lokalny PiS powstał już 22 marca 2001. Powołana została przez braci Lecha i Jarosława Kaczyńskich, na fali popularności uzyskanej przez Lecha podczas sprawowania przez niego funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego w rządzie Akcji Wyborczej Solidarność. Ideologia partii stanowi połączenie konserwatyzmu społecznego i narodowego[16], solidaryzmu[17], interwencjonizmu[18] oraz chrześcijańskiej demokracji[19][20]. 

W wyborach parlamentarnych w 2015 komitet wyborczy PiS uzyskał 37,58% głosów, zdobywając 235 mandatów poselskich[134]. W Senacie komitet otrzymał 61 miejsc[135]. Był to pierwszy przypadek w III RP, kiedy komitetowi wyborczemu przypadła większość miejsc w Sejmie (większość ta faktycznie nie przypadła jednak samej partii PiS, gdyż mandaty poselskie z jej list uzyskało kilkunastu przedstawicieli innych partii).

​

Jarosław Kaczyński (ur. 18 czerwca 1949 w Warszawie) – polski polityk  i prawnik. W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działacz opozycji demokratycznej, w latach 1989–1991 senator I kadencji, w latach 1991–1993 i od 1997 poseł na Sejm I, III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji, w latach 2006–2007 prezes Rady Ministrów. Kandydat na urząd prezydenta RP w przedterminowych wyborach prezydenckich w 2010. Twórca i prezes partii politycznych Porozumienie Centrum oraz Prawo i Sprawiedliwość. Jego bratem bliźniakiem był Lech Kaczyński, późniejszy prezydent RP. W 1962 bracia zagrali role Jacka (Lech) i Placka (Jarosław) w filmie O dwóch takich, co ukradli księżyc.

​

​